Jean Jacques Rousseau'nun İnsan ve Toplum Anlayışı Üzerine Bir İnceleme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Rumeysa Hazel PEKACAR

Danışman: MUHAMMET ENES KALA

Özet:

Bu tez çalışması, 18.yüzyıl ve sonrasında düşünceleri ile etkili olan Fransız filozof Jean Jacques Rousseau'nun insan anlayışı ile ona bağlı olarak vardığı toplum anlayışının ayrıntılı olarak bir incelemesini amaçlamaktadır. Eserlerinde, doğal yapısı itibariyle iyi ve merhametli gördüğü insan benliğini, toplumsal yaşam ile birlikte oluşan çelişkileriyle ifade etmiştir. Rousseau, insanı duyguları temelinde ele alarak, aklın ilerlemesinin ahlaki olarak insan yapısını bozduğunu ileri sürmüştür. Böylece Aydınlanma döneminin Rasyonalizmi yerine Romantizm hareketinin öncüleri arasında yer almıştır. Rousseau,1749 yılında, Dijon adlı bir Akademinin düzenlediği "Bilim ve Sanatın Ahlaka Olumlu Bir Etkisi Var Mıdır?" konulu bir yarışmada, katılan herkesin aksine, medeniyetin ve toplum yaşamının insan doğasını bozduğuna yönelik çıkışı ile dikkatleri üzerine çekmiştir. Daha sonra 1754 yılında yine aynı akademinin "İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kökeni Nedir ve Bu Doğa Kanunlarının Bir Gereği Midir?" konulu yarışmada, insan doğasının bir araştırmasına soyunmuş ve toplumun oluşmasının olumsuz olduğunu öne sürmüştür. Fakat bir kez toplumsallaşan insanın geri dönme şansı olmadığı için geriye kalan, en iyi toplum düzenini tasarlamak olmuştur. Böylece Rousseau, "Toplum Sözleşmesi" adı ile insan doğasına uygun olduğunu ileri sürdüğü bir düzen tasarlamıştır. Onun amacı, insan doğasına uygun özgür ve eşitlikçi bir toplumdur. Bu amacı ise, bir tasarımla inşa ederek gerçekleştirmek istemiştir. Bu tez çalışmamızın metodolojisinde, önce filozofun tüm eserleri ve çağdaşlarına yazdığı mektuplar tek tek okunarak incelenmiş, ardından konu ile ilgili yan kaynaklar ve makalelere başvurulmuştur. Akabinde filozofun fikirlerine dair oluşan fikirler, yazıya dökülerek çalışma sonuçlandırılmıştır. Anahtar kelimeler: adalet, benlik, birey, demokrasi, devlet, doğa, eşitlik, insan, özgürlük, Rousseau, siyaset, yurttaş