Feminist kurama göre Anadolu sahası âşık tarzı şiir geleneğinde kadın

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZLEM ŞAHİN

Danışman: Muammer Mete Taşlıova

Özet:

"Feminist Kurama Göre Anadolu Sahası Âşık Tarzı Şiir Geleneğinde Kadın" başlığını taşıyan bu çalışmada, Feminist Kuram ve Toplumsal Cinsiyet Teorisi bağlamında âşık şiiri analiz edilerek Türk toplumunda kadının konumu, rolü ve kadın algısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmamız iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Feminizmin ne olduğu, nasıl ortaya çıktığı ve feminizm türleri ile ilgili bilgiler verilmiştir. Türkiye'de feminizmin ortaya çıkışı ve gelişimi anlatılmıştır. Ayrıca, kısaca dünyada ve Türkiye'de tarihsel süreçte kadın, çeşitli kültürlerde ve üç semavi dinde kadının tarihi serüvenine yer verilmiştir. Tezin yöntemini oluşturan Feminist kuram ve edebiyat eleştirisi ile ilgili kuramın ne olduğu, neyi amaçladığı ve ne yaptığı anlatılmıştır. "Feminist Kuram Bağlamında Kadın Cinsiyetinin Âşık Şiirine Yansıması" adını taşıyan ve çalışmanın ana bölümünü oluşturan ikinci bölümde şiirlerden elde edilen veriler ışığında feminist kuramın ana konuları ve kavramları etrafında oluşturulmuş on alt başlıkta şiir metinleri irdelenmiştir. Bu başlıklar: Ataerkillik, Namus, Evlilik, Annelik, Sözlü ve Fiziksel Şiddet, Cinsellik, Mekân, Aşk, Cumhuriyet Dönemi ve Toplumsal Değişim Süresinde Kadın ve Çalışma Hayatında Kadın şeklindedir. Sonuç olarak, Anadolu sahası âşık şiirinden yola çıkılarak Türk kadınının geçmişten günümüze bir profili çıkarılarak kadının toplum nazarındaki konumu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Âşık Şiiri, Feminizm, Kadın, Toplumsal Cinsiyet