Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şeymanur ALA ENLİ
Danışman: ORHAN KÜÇÜKŞAHİN
Özet:Materyal ve Yöntem: Çalışmamıza Yıldırım Beyazıt Üniversitesi-Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Genel Dahiliye ve Romatoloji polikliniklerine başvuran,18-70 yaş arasındaki, Tel Hashomer kriterlerine göre Ailesel Akdeniz Ateşi tanısını karşılayan, MEFV gen mutasyonu ile tanısı desteklenen AAA hastaları dahil edilmiştir. Kontrol grubu ise Dahiliye-Romatoloji Polikliniğine başvuran, sistemik hastalığı olmayan, malignite ve otoimmun hastalık tanısı olmayan, kronik böbrek hastalığı olmayan, sigara kullanmayan, ilaç kullanımı olmayan 18-70 yaş arası gönüllü birey dahil edilmiştir. Hasta ve kontrol grubu bilgilendirilmiş gönüllü olur formu okutularak, kabul edenlere ilgili form imzalatılarak çalışmaya dahil edilmişlerdir. Hasta ve kontrol grubuna ait veriler hastane bilgi işlem birimi aracılığıyla romatoloji poliklinik epikrizleri, yeniden değerlendirme notları, hastalar ile birebir görüşülerek edinilen anamnez ve muayene bilgileri ile oluşturuldu. Hasta ve kontrol grubunun demografik bilgileri(yaş, cinsiyet), klinikopatolojik bilgileri (hastalık başlangıç yaşı, semptom başlangıç yaşı, aile öyküsü, klinik semptomlar, atak tetikleyici faktörler, atak sayısı/ay ve atak süresi) ve bilgi işlem birimi aracılığıyla takipleri sırasındaki laboratuar değerleri ile MEFV gen mutasyon analizleri tespit edilip kaydedilmiştir. Ayrıca hastaların aldığı mevcut ve önceki tedaviler, ilaç dozları, ek hastalıkları, AAA ilişkili kronik hastalık varlığı, kolşisin yan etki durumu, biyolojik ajana geçiş nedeni, biyolojik ajan kesilme nedeni, hastalık şiddet skoru(ISSF) kayıt altına alınmıştır. Araştırmada laboratuvar parametrelerden tam kan sayımı, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, aminotransferazlar, eritrosit sedimentasyon hızı(sed), c-reaktif protein(crp), fibrinojen, serum amiloid a, tam idrar tetkiki/spot idrar/24 saatlik idrarda proteinüri kullanıldı. Semaforin 3a düzeyi olarak Enzyme Linked Immuno Sorbent Assay (ELISA) yöntemi ile ölçüldü. Bulgular: Çalışmamıza 78 kolşisin duyarlı ve 49 kolşisin dirençli olarak 127 AAA hastası ve 46 sağlıklı gönüllü dahil edildi. AAA hasta grubunun semaforin 3a düzeyi ortalama 49,88±15,72, kontrol grubunda ise 58,64±20,20 olarak bulunmuş ve AAA grubunda istatistiksel olarak anlamlı düşük saptanmıştır. (p<0,01). Semaforin 3a düzeyi kolşisin duyarlı grupta 48.62 ng/ml ±16.94 ve kolşisin dirençli grupta ise 51.90 ng/ml ±13.47 olarak ölçüldü. Gruplar arası fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0,05). Kolşisin dirençli hastalarda amiloidoz, kbh, renal transplantasyon varlığı ile proteinüri şiddeti ve ISSF skorunda artış görüldü.(p<0,05) Proteinüri, amiloidoz, kronik böbrek hastalığı, renal transplantasyon ve ISSF skoru ve semaforin 3a düzeyi arasında ilişki görülemedi. Kolşisin dirençli grupta artrit ve tanı anında proteinüri kliniği daha yüksek saptandı (p<0,05). Kolşisin dirençli ve duyarlı grup arasında CRP, SAA, fibrinojen, sedimantasyon değerleri arasında anlamlı fark saptanmazken, WBC değeri kolşisin dirençli grupta daha düşük bulundu(p<0,05). Genetik mutasyon analizi bilinen hastalar içerisinde kolşisin duyarlı grupta en sık görülen mutasyon 19 kişi(%24,4) ile M694V dışı tek mutasyon taşıyanlar olurken, kolşisin dirençli grupta ise 11 kişi ile (%22,4) M694V homozigot genetik oldu. Gruplar arasında mevcut mutasyon dağılımı açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı(p<0,05). M694V homozigot bireylerin semaforin 3a düzeyi ile MEFV mutasyonu bilinen diğer hastalar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamadı (p>0,05). Sonuç: Tüm AAA hastalarının semaforin 3a düzeyi, sağlıklı kontol grubuna göre düşük bulundu. Kolşisin dirençli ve kolşisin duyarlı AAA hastalarında ise semaforin 3a düzeyleri arasında fark görülmedi. Semaforin 3a molekülünün AAA patogenezinde etkili olduğu düşünülmektedir. Ancak kolşisin direnç mekanizması ile ilişkisini kanıtlamak için ek çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.