THE EFFECT OF GÖBEKLITEPE EXCAVATIONS ON THE CITY IMAGE OF ŞANLIURFA


Creative Commons License

Tuğ Kızıltoprak A. A.

in: 6th International Scientific Research Congress (1 – 3 November 2019 / Şanlıurfa) (UBAK) Proceeding Book, Dr. ZEHRA DOĞAN, Editor, asos yayınları, Ankara, pp.89-102, 2019

  • Publication Type: Book Chapter / Chapter Other Book
  • Publication Date: 2019
  • Publisher: asos yayınları
  • City: Ankara
  • Page Numbers: pp.89-102
  • Editors: Dr. ZEHRA DOĞAN, Editor
  • Ankara Yıldırım Beyazıt University Affiliated: Yes

Abstract

Göbeklitepe undoubtedly provided new perspectives both for understanding the ritualization

processes of the Anatolian geography in the Neolithic age and for the reception of life

practices. Göbeklitepe settlement, which is thought to be the first settlement of

anthropologists and archaeologists dating back to 12.000 years before today, was found to be

one of the oldest known religious shrines in the history of humanity, and it is remarkably

overlapping with Şanlıurfa's centuries lasting old city image. The reason for this is based on

the historical basis of the city in different periods of history is associated with many prophets

like Moses, Adam, Abraham, Noah. Regarding this, the city is known as the City of

Prophets in our country. The findings obtained in the Örencik campus of Şanlıurfa's central

district in recent years are important in terms of preserving the vitality of this collective image

and taking its image to the Neolithic era and placing it on a historical basis. Şanlıurfa

province has the chance to internationalize its image, which has settled into our national

collective consciousness as a point of religious intersection, thanks to these excavations,

which are closely followed not only by our country but also by many others abroad. In this

context, this article will evaluate the Göbeklitepe excavations in the light of recent findings

and the impact of the excavations on the image of the city of Şanlıurfa.

Göbeklitepe hiç kuşkusuz neolitik çağdaki Anadolu coğrafyasının hem ritüelizasyon

süreçlerinin anlaşılması hem de yaşam pratiklerinin alımlanmasına yeni perspektifler

sunmuştur. Antropolog ve arkeologların günümüzden yaklaşık 12.000 yıl öncesine tarihlediği

ilkin bir yerleşim yeri olduğu düşünülen daha sonrasında yapılan araştırmalara insanlık

tarihinin bilinen en eski dini mabetlerinden birisi olduğu bulgulanan Göbeklitepe yerleşim

yeri, Şanlıurfa’nın yüzyıllardır süregelen kent imajıyla da dikkate değer bir şekilde

örtüşmektedir. Bunun sebebi tarihsel temele dayansın dayanmasın şehrin tarihin değişik

dönemlerinde Hz. Adem, Hz. İbrahim, Hz. Nuh, Hz. Musa gibi bir çok peygamberle

ilişkilendirilmiş olmasıdır. Bununla ilgili olarak da şehir, ülkemizde “Peygamberler Şehri”

olarak bilinmektedir. Geçtiğimiz yıllarda da Şanlıurfa’nın merkez ilçesine bağlı Örencik

yerleşkesinde elde edilen bulgular, bu kolektif imajın halen canlılığını korumasını ve sahip

olduğu imgenin neolitik çağa kadar götürülmesi ve bir tarihsel temele oturtması bağlamında

önemlidir. Şanlıurfa ili yalnızca ülkemizin değil yurtdışındaki birçoklarının yakından takip

ettiği bu kazılar sayesinde dinsel kesişim noktası olarak ulusal kolektif bilincimize yerleşen

imajını uluslararasılaştırma şansına da sahiptir. Bu makale bu bağlamda, Göbeklitepe

kazılarının son bulgular ışığında değerlendirilmesi ve kazıların Şanlıurfa kent imgesine

etkisini inceleyecektir.