Research Information System
in: Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Yeni Trendler I, Prof. Dr. Sinan SÖNMEZ, Editor, Duvar Yayınları, İzmir, pp.7-19, 2022
Intralinguistic translation, more than 100 years, became a
translation phenomenon whose effect is increasing day by day
into language revolution parellel to social and cultural
transformations of Turkish society. Modern day Turkish texts
which are written with Latin alphabet took the place of Ottoman
Turkish texts which are written with Arabic alphabet. However,
while transforming cultural heritage to new generations old texts
especially religious texts cannot be read. While overcoming this
situation intralinguistic translation has become an inevitable
phenomenon. In this study, Reşehat-u Aynil - Hayat which is
accepted as one of the indispensible sources of Sufi life since 16
th century in Ottoman and simplified by Necip Fazıl Kısakürek
was evaluated. Also, intralinguistic translation approaches
adopted by author were elaborated. With a diachronic method,
the intralinguistic translation processes within the scope of
Reşahat simplification of author were evaluated through
contrastive analysis which will be done between translated text
and simplified text.
Dil içi çeviri, yüz yıldan fazladır Türk toplumunun sosyal ve
kültürel değişimler paralelinde yaşadığı dil devrimi içinde etkisi
günden güne artarak çoğalan bir çeviri olgusu haline gelmiştir.
Arap harfleri ile yazılan Osmanlıca Türkçesi metinlerinin yerini
Latin harfleri ile yazılan günümüz Türkçesi metinleri almıştır.
Ancak kültürel mirasın yeni nesillere aktarılmasında eski
metinlerin, özellikle de dini metinlerin okunmasını engelleyen
bir durum ortaya çıkmıştır. Bu durumun aşılmasında dil içi
çeviri kaçınılmaz bir olgu olmuştur. Bu çalışmada, Osmanlı'da
tasavvufi hayatın 16. yüzyıldan bu yana vazgeçilmez
kaynaklarından biri olarak kabul edilmiş Reşehât-ı Ayn’il-Hayât
tercümesini sadeleştiren Necip Fazıl Kısakürek'in sadeleştirmesi
ele alınmış, yazarın benimsediği dil içi çeviri yaklaşımları
üzerinde durulmuştur. Artsüremli bir yöntemle, yazarın Reşehât
sadeleştirmesi kapsamında uyguladığı dil içi çeviri işlemleri
tercüme metin ve sadeleştirme metni arasında yapılan karşıtsal
çözümlemeler üzerinden değerlendirilmiştir.