Cezaevinde Sağlık Hizmetlerinin Önemi ve Cezaevi Hemşireliği


Atasoy E., Akca A.

6. Uluslararası 17. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Ankara, Türkiye, 19 - 21 Aralık 2019, ss.981-987, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.981-987
  • Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Cezaevi toplumu etnik, kültürel, cinse özel konular ve sağlıkla ilgili tutum ve davranışlar açısından farklılıkları olan bireylerden oluşmaktadır. Mahkûmlar, sınırlı yaşam alanı içerisinde çevresinde bulunan kişileri ve koşulları seçemediği, çoğu zaman sağlık sorunu ve kişisel sorunlarla karşılaştıkları ortamlarda yaşamlarını sürdürmektedir. Sağlık sorunları arasında psikiyatrik hastalıklar, madde bağımlılığı, bulaşıcı olmayan hastalıklar, HIV, tüberküloz, hepatit C ve diğer bulaşıcı hastalıklar dâhil olmak üzere karmaşık ve birlikte ortaya çıkan çeşitli sorunlar bulunmaktadır. Cezaevinde bulunan mahkûmların genellikle topluma tekrar katılması ve cezaevinde bulunduğu süreç içinde aile, personel ve toplum etkileşiminin olması, mevcut ya da ortaya çıkması muhtemel sağlık sorunlarına yönelik müdahaleyi zorunlu kılmaktadır. Uluslararası standartlarla belirlenen cezaevi sağlık hizmetlerinin amacı, temel bir hak muhafazası olarak iyi bir sağlık, toplumdaki diğer bireylerle eşit ölçüde hizmetlere erişim ve bakım olanaklarının sağlanması, cezaevi toplumunun rehabilite edilmesi ve topluma kazandırılmasıdır. Cezaevi nüfusuna sağlık hizmeti sağlamada güvenlik kurallarının getirdiği fiziksel engellere ek olarak bireylerin daha fazla sağlık hizmeti gereksinimine sahip olması gibi temel zorluklar bulunmaktadır. Cezaevi sağlık hizmetleri; genel sağlık hizmetleri, ruh sağlığı hizmetleri, bağımlılıkla mücadele, cinsel sağlık hizmetleri, bulaşıcı hastalık yönetimi, kronik hastalık yönetimi, diş ve eczane hizmetleri, sağlığın korunması ve geliştirilmesi, sosyal bakım ve çevre düzenlemesi konularını içermektedir. Cezaevi sağlığı geliştirme uygulamalarının amacı, bireyselliğin korunması, reaktif hastalık odaklı risklerin azaltılması, sağlık eğitimi ve danışmanlık hizmetlerinin sağlanması, hijyen, bulaşıcı hastalıkların azaltılması ve yasadışı ilaç alımının yönetilmesidir. Sağlık profesyonellerinin mahkûmlara kaliteli ve eşit sağlık bakım verilebilmesi için multidisipliner bir ekip çalışması gereklidir. Hemşireler talep ettiği sağlık hizmetini alırken genellikle seçim yapma fırsatı bulunmayan mahkûmların ihtiyaç duydukları sağlık bakımını alabilecekleri temel bir kaynaktır. Hemşirelik profesyonel kimliğinin getirdiği rol ve sorumluluklar doğrultusunda cezaevi hemşireleri, birinci basamak sağlık hizmeti sunma, gerekli durumlarda üst sağlık kuruluşlarına sevk işlemleri, acil müdahale ve bakım, düzenli farmakolojik, psikoterapötik ve mesleki terapi programlarının yürütülmesi, mahremiyet ve gizlilik kuralları doğrultusunda hemşirelik bakımının sürekliliğini sağlama, toplum katılımı ile mahkûm, aileleri ve personel ile terapötik iletişim kurabilme, bağımlılıkla mücadele, sosyal dışlanma, şiddet ve zorbalığın önlenmesi, spritüel bakım, kaza ve yaralanmaların önlenmesi, çevre düzenlemesi, cezaevi personeline yönelik iş sağlığı ve güvenliği, sağlık eğitimi, sağlığı koruma ve geliştirme faaliyetlerini sürdürmektedir. Cezaevlerinde uygun ve kaliteli sağlık hizmetinin sunulabilmesi için, cezaevi koşulları göz önünde bulundurularak cezaevi toplumunun sağlık sorunlarının ele alınması ve halk sağlığı becerilerine sahip cezaevi hemşireliğinin desteklenmesi önem taşımaktadır.