Hiperyayın, İstanbul, 2021
In
this study, current management and service development approach of provincial
public libraries in Turkey and relationship of these approaches with innovative
organizational culture were focused on. It is argued that the organizational
continuity, effectiveness and efficiency of public libraries cannot be achieved
with traditional management and service approaches; therefore, innovative
service and management approach should be adopted. Innovative management and
service approach is the product of innovative organizational culture. The
hypothesis of the research has been formulated as "Innovative management
and service structure cannot be developed in provincial public libraries in
Turkey due to the dominance of traditional management and service development
approach, hierarchy culture and lack of strategy to support innovative
culture". In this context, the main purpose of the research is to put
forward the current structure of organizational culture in provincial public
libraries in Turkey, to determine the causes of the failure to develop
innovative management and innovative service structures and to reveal the
relationship between this situation and organizational culture. In addition, it
is also aimed to create perception and awareness of innovative organizational
culture and to develop a national innovative organizational culture strategy development
model, innovative organizational culture strategy principles and innovative
organizational culture strategy action plan proposals that will form a basis
for the cultural change and transformation process. Descriptive method was used
in the study, questionnaire and semi-structured interview techniques were
adopted. A questionnaire was conducted with 182 personnel (administrators and
librarians) who were professionally trained and working in provincial public
libraries, and semi-structured interviews were conducted with seven
participants working in the General Directorate of Libraries and Publications
as a director. The survey questions were designed within the scope of the
current management and service development approaches of public libraries, the
factors that prevent innovation in public libraries, perspectives of the users
towards the concept of innovation, and the current and targeted organizational
culture approaches of public libraries, while the interview questions were
mostly designed in parallel with the survey questions. The thesis consists of
five chapters: "introduction", "management, organizational
structuring and public libraries", "innovation, organizational
culture and public libraries", "findings and evaluation" and
"results and recommendations". As a result; it was understood that
traditional management approach and service development in public libraries in
Turkey is common, hierarchy culture approach is dominant and necessary strategy
elements for the systematic implementation of innovation are lacking/insufficient.
Innovative management and innovative service are the products of innovative
organizational culture, innovative organizational culture is the prerequisite
for being a learning organization, and cultural change is the necessity of
social change. In this context, in order for public libraries to respond to
social change, ensure organizational continuity, effectiveness and efficiency,
and to build management and service development approach with an
innovation-based approach, an innovative organizational culture strategy
development model, strategy principles of organizational culture, innovative
organizational culture strategy action plan are presented in order to achieve
this change within the dimension of organizational culture, apart from the
general suggestions put forward in the recommendation section of the research.
Bu çalışmada
Türkiye’deki il halk kütüphanelerinin mevcut yönetim ve hizmet geliştirme
yaklaşımlarına ve bu yaklaşımların yenilikçi örgüt kültürü ile ilişkisine
odaklanılmıştır. Halk kütüphanelerinin kurumsal sürekliliği, etkinliği ve
verimliliğinin geleneksel yönetim ve hizmet yaklaşımlarıyla gerçekleştirilemeyeceği,
yenilikçi hizmet ve yönetim anlayışının benimsenmesi gerektiği savunulmaktadır.
Yenilikçi yönetim ve hizmet anlayışı ise yenilikçi örgüt kültürünün ürünüdür.
Araştırmanın hipotezi; “Türkiye’deki il halk kütüphanelerinde geleneksel
yönetim ve hizmet geliştirme anlayışının hâkim olması, hiyerarşi kültürünün
baskın olması ve yenilikçi kültürü destekleyecek strateji eksikliği
nedenleriyle yenilikçi örgüt kültürü oluşturulamadığından yenilikçi yönetim ve
hizmet yapısı da geliştirilememektedir” şeklinde formüle edilmiştir. Bu
doğrultuda araştırmanın temel amacı ise; Türkiye’deki il halk kütüphanelerinin
sahip olduğu mevcut örgüt kültürü yapısını ortaya çıkararak, yenilikçi yönetim
ve hizmet yapısına sahip olunamamasının nedenlerini belirlemek ve bu durumun
yenilikçi örgüt kültürü ile ilişkisini ortaya koymaktır. Bununla birlikte, yenilikçi
örgüt kültürüne karşı algı ve farkındalık oluşturmak ve kültürel değişim ve
dönüşüm sürecine dayanak oluşturacak ulusal nitelikte yenilikçi örgüt kültürü stratejisi
geliştirme modeli, yenilikçi örgüt kültürü strateji ilkeleri ve yenilikçi örgüt
kültürü strateji eylem planı
önerisi geliştirmek de amaçlanmaktadır. Araştırmada betimleme yöntemi
kullanılmış, anket ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniklerinden
yararlanılmıştır. İl halk kütüphanelerinde görev yapan mesleki eğitim almış 182
personelle (yönetici ve kütüphaneci) anket, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel
Müdürlüğü’nde yönetici statüsünde görev yapan yedi katılımcı ile de yarı
yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Anket soruları halk
kütüphanelerinin mevcut yönetim ve hizmet geliştirme yaklaşımları, halk
kütüphanelerinde yenilikçiliği engelleyen etkenler, katılımcıların yenilikçilik
kavramına bakış açıları ve halk kütüphanelerinin mevcut ve hedeflenen örgüt
kültürü yaklaşımları kapsamında tasarlanmış, öte yandan görüşme soruları da
büyük oranda anket sorularına paralel bir yaklaşımla kurgulanmıştır. Tez,
“giriş”, “yönetim, örgütsel yapılanma ve halk kütüphaneleri”, “yenilikçilik,
örgüt kültürü ve halk kütüphaneleri”, “bulgular ve değerlendirme” ve “sonuç ve
öneriler” olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Sonuç
olarak Türkiye’deki halk kütüphanelerinde geleneksel yönetim ve hizmet
geliştirme anlayışının hâkim, hiyerarşi kültürü yaklaşımının baskın ve
yenilikçiliğin sistematik olarak hayata geçirilebilmesi için gerekli strateji
unsurlarının eksik/yetersiz olduğu anlaşılmıştır. Yenilikçi
yönetim ve yenilikçi hizmet yenilikçi örgüt kültürünün ürünü, yenilikçi örgüt
kültürü öğrenen örgüt olabilmenin ön koşulu, kültürel değişim ise toplumsal
değişimin gereğidir. Bu bağlamda, halk kütüphanelerin toplumsal değişime
karşılık verebilmesi, kurumsal sürekliliği, etkinliği ve verimliliğini
sağlayabilmesi, yönetim ve hizmet geliştirme yaklaşımını yenilikçilik odaklı
kurgulayabilmesi adına araştırmanın öneri bölümünde ortaya konulan genel
önerilerin dışında bu değişimin örgüt kültürü boyutunda sağlanabilmesi için
yenilikçi örgüt kültürü stratejisi geliştirme modeli, yenilikçi örgüt kültürü
strateji ilkeleri, yenilikçi örgüt kültürü strateji eylem planı sunulmuştur.