Consisting of sixty thousand couplets, Shahnameh has great importance in the history of Persian literature. The author of
the work, Ferdovsi, is considered the greatest heroic poet of Iran. Thanks to his innate talents, Ferdowsi created a
masterpiece that is rarely seen in the history of world literature, covering subjects such as heroic epics, tragedies, and love
poems. The author revealed different and colorful emotions while working heroic epics, war and entertainment stories,
and tragedies into his work. Especially in the sections of Shahnameh where heroic periods are narrated, the presence of
women added elegance, warmth, liveliness, and color to the stories. Although the main theme of the stories is war,
invasion, conflict, and destruction, the presence of women has an important place in the work. Women are the ones who
give life and color to tragic stories in particular. If it were not for Tahmine, Sohrab’s death would not have been so
effective and sad. If it were not for Cerire, Furud’s death would not have been so, if it were not for Ferengis, Siyavus’
death would not have been so, if it were not for Rudabe, Rustam’s death and what happened to Zal would not have been
so tragic. The presence of women is noticeable in almost all the stories of Shahnameh. Except for a few negative
characteristics, the faces of women are depicted cleanly and beautifully. It is full of sacrifice, devotion, forgiveness and
advice. These women give advice and offer solutions. They are not inferior to men in courage, sacrifice and bravery.
Women such as Sinduht, Tehmine, Gordaferid are depicted as brave, strong and powerful as well as elegant. Women such
as Menije and Cerire are depicted as self-sacrificing; Ferengis as loyal and patient; Humay and Kaydafe as rulers; Rudabe
as chaste and honorable; Sudabe as bad-tempered and evil. As can be seen, women are depicted with various qualities in
Shahnameh. The aim of this study is to reveal how and in what way the female face is depicted in the aforementioned
work. First of all, these women depicted with various qualities will be identified and how they are depicted in the work
will be examined under the headings.
Altmış bin beyitten oluşan Şahnâme Fars edebiyatı tarihinde büyük bir öneme sahiptir. Eserin yazarı Firdevs’i, İran’ın en
büyük kahramanlık şairi olarak kabul edilir. Firdevsî, yaradılıştan sahip olduğu üstün yetenekleri sayesinde kahramanlık
destanları, trajedi, aşk şiirleri gibi konuları kapsayan, dünya edebiyatı tarihinde eşine zor rastlanır bir şaheser yaratmıştır.
Yazar, kahramanlık destanlarını, savaş ve eğlence hikâyelerini ve trajedileri eserine işlerken farklı ve renkli duyguları
ortaya koymuştur. Özellikle Şahnâme’nin kahramanlık dönemlerinin anlatıldığı bölümlerde kadının varlığı hikâyelere
zarafet, sıcaklık, canlılık ve renk katmıştır. Hikâyelerin ana teması; savaş, istila, çekişme ve yıkım olsa da kadın varlığı
eserde önemli bir yer teşkil etmiştir. Özellikle trajik hikâyelere hayat ve renk veren kadınlardır. Tehmîne olmasaydı
Sohrab’ın ölümü bu kadar etkili ve üzücü olmayacaktı. Cerîre olmasaydı Furûd’un ölümü, Ferengîs olmasaydı Siyâvuş’un
ölümü, Rudâbe olmasaydı Rüstem’in ölümü ve Zâl’ın başına gelenler bu kadar trajik olmayacaktı. Şahnâme’nin hemen
hemen tüm hikâyelerinde kadının varlığı dikkat çeker. Menfi birkaç özellik hariç, kadınların çehresi temiz ve güzel
resmedilmiştir. Fedakârlık, adanmışlık, bağışlama ve öğütlerle doludur. Bu kadınlar, tavsiyelerde bulunurlar ve çözümler
sunarlar. Cesarette, fedakârlıkta ve yiğitlikte erkeklerden geri kalır yanları yoktur. Sînduht, Tehmîne, Gordâferîd gibi
kadınlar hem cesur, güçlü ve kudretli hem de zarif olarak betimlenmiştir. Menîje, Cerîre gibi kadınlar fedakâr; Ferengîs
vefalı ve sabırlı; Humay ve Kaydafe hükümdar; Rudâbe iffetli ve namuslu; Sudâbe ise kötü huylu, şeytan olarak
gösterilmiştir. Görüldüğü üzere Şahnâme’de kadınlar çeşitli vasıflarla betimlenmiştir. Bu çalışmanın amacı, adı geçen
eserde kadın simasının ne şekilde ve nasıl gösterildiğinin ortaya konulmasıdır. Öncelikle çeşitli vasıflarla betimlenen bu
kadınlar tespit edilecek ve eserde ne şekilde tasvir edildikleri başlıklar altında incelenecektir.