Organ names are the names that are considered among the basic words and are highly resistant to change. The names of basic organs such as eyes, nose, ears, head and feet are the names that can be used even in the determination of language families, show the frequency of use in languages, gain connotations, and are used in idioms and proverbs, However, the same situation is not seen in the names of the sexual organs, which were evaluated among the sub-basic words in previous studies. While the sexual organs are expressed with the Latin words vulva/vagina and penis in the standard language, there is no specific word used for these organs in the dialects. Because of the effect of privacy on language, the names of the sex organs are not widespread and these organs are named with words belonging to categories such as euphemism and slang. This situation causes a quantitative multiplicity in sex organ names that is not seen in other organ names. In this study, it is aimed to show which ways are used in the nomenclature of the sexual organs made by concretization in the Derleme Sözlüğü (DS). Names were classified according to species and genus, and the target areas used in the naming were determined. As a result of the study, it was determined that in naming sex organs, euphemism and slang categories were used, and generally equipment names and other organ names were used.
Organ adları temel sözcükler arasında değerlendirilen, değişime büyük ölçüde direnç gösteren adlardır. Göz, burun, kulak, baş, ayak gibi temel organ adları dil ailelerinin tespitinde dahi kullanılabilen, dillerde kullanım sıklığı gösteren, yan anlamlar kazanan, deyim ve atasözlerinde kullanılan adlardır. Ancak daha önceki çalışmalarda yan temel sözcükler arasında değerlendirilen cinsiyet organı adlarında aynı durum görülmemektedir. Ölçünlü dilde cinsiyet organları Latince vulva/vajina ve penis sözcükleriyle ifade edilirken ağızlarda bu organlar için kullanılan belirli bir sözcük yoktur. Mahremiyetin dil üzerindeki etkisi dolayısıyla cinsiyet organı adları yaygınlık kazanamamakta ve bu organlar için örtmece, argo gibi ulamlara ait sözcükler kullanılmaktadır. Bu durum cinsiyet organı adlarında, diğer organ adlarında görülmeyen bir fazlalığa neden olmaktadır. Bu çalışmada Derleme Sözlüğü’nde (DS) yer alan, somutlama yoluyla yapılan cinsiyet organı adlandırmalarında hangi yollara başvurulduğu gösterilmek istenmiştir. Adlar tür ve cinse göre sınıflandırılmış ve adlandırmalarda başvurulan hedef alanlar tespit edilmiştir. Elde edilen veriler 4 ana sınıfta incelenmiştir. Sınıfların ilk ikisi insanların cinsiyet organı için kullanılan adlardan ve hayvanların cinsiyet organı için kullanılan adlardan oluşmaktadır. Diğer ikisi ise hem hayvan hem insan erkek cinsiyet organı için kullanılan adlar ve türün belirtilmediği, erkeklerin cinsiyet organı için kullanılan adlardan oluşmaktadır. Çalışma sonucunda cinsiyet organlarını adlandırmada, örtmece ve argo ulamlarına başvurularak, genellikle araç-gereç adlarından, hayvan adlarından ve diğer organ adlarından yararlanıldığı tespit edilmiştir.
