Research Information System
4th International Conference on Engineering, Natural and Social Sciences, Konya, Turkey, 22 - 24 October 2024, pp.68, (Summary Text)
Yapay zekâ (YZ) sistemleri, havacılık mühendisliğinde büyük bir dönüşüm yaratarak uçak tasarımından bakım süreçlerine kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. YZ'nin sağladığı avantajlar, insansız hava araçları ve otonom sistemlerden gelişmiş kokpit otomasyonlarına kadar uzanmakta, bu sayede insan müdahalesi azaltılarak operasyonel verimlilik artırılmaktadır. Altıncı nesil savaş uçaklarının YZ ile donatılması, bu dönüşümün en çarpıcı örneklerinden biridir. YZ, bu uçaklarda karar destek sistemlerinden uçuş kontrol sistemlerine kadar birçok alanda etkin rol oynayacak, savaş yeteneklerini önemli ölçüde geliştirecektir. Aynı zamanda, yeni nesil hava araçlarında YZ teknolojilerinin daha etkin ve efektif kullanımı öngörülmektedir. Örneğin, YZ destekli öngörücü bakım sistemleri, büyük veri analizleri ile uçak bileşenlerinin arıza yapma olasılığını öngörerek bakım maliyetlerini düşürür ve operasyonel kesintileri azaltır. YZ, uçuş rotalarının optimize edilmesi gibi görevlerde hava durumu ve trafik yoğunluğu gibi faktörleri analiz ederek yakıt tüketimini ve genel operasyonel maliyetleri minimize eder. Ancak, YZ'nin bu ölçüde benimsenmesi, insan faktörlerinin dikkate alınmasını zorunlu kılmaktadır. İnsan faktörleri; bilişsel, duygusal ve fiziksel unsurları içerir ve YZ ile olan etkileşimi, operasyonel güvenlik ve verimlilik açısından büyük önem taşır. Bu bağlamda, havacılık mühendislerinin YZ teknolojilerini ve insan faktörlerini anlamalarına yönelik eğitim programlarının kapsamlı bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Simülasyon tabanlı eğitimler, vaka analizleri ve çok disiplinli derslerin müfredata entegre edilmesi, mühendislerin YZ ile insan-makine etkileşimini daha iyi kavramalarına yardımcı olacaktır. Uzun vadede bu eğitimler, havacılık endüstrisinde daha yüksek güvenlik standartlarının oluşturulmasına önemli katkılarda bulunacaktır. Böylece, YZ destekli sistemlerin kullanımıyla havacılık güvenliğinin ve operasyonel başarının sürdürülebilirliği sağlanabilir.