Determinants of fuel smuggling in Türkiye (1990-2023)


Creative Commons License

taçyıldız m. o., ÇUKUR A.

Business and Management Studies: An International Journal, vol.13, no.3, pp.1414-1436, 2025 (Peer-Reviewed Journal) identifier

Abstract

Smuggling activities have long been debated in economics due to their potential positive and negative externalities. Fuel smuggling is a significant issue that requires attention, as Türkiye has limited fuel and natural gas reserves, while its neighbouring countries possess abundant resources. The loss of tax revenue from fuel smuggling results in substantial revenue declines for governments. This study aims to analyse the factors influencing fuel smuggling in Türkiye from 1990 to 2023. Unlike other research, it uses a dataset that includes the quantities of seized smuggled fuel and the corresponding tax revenue loss over this period. The potential causal relationships among nine independent variables believed to be related to fuel smuggling were examined using the Toda-Yamamoto causality test. The results show bidirectional causality between tax revenue loss from fuel smuggling and actual tax revenues. Additionally, there is a causal link from tax loss due to fuel smuggling to the energy dependency ratio, and a unidirectional causality from dealer profit margins to tax revenue loss from fuel smuggling. The findings also indicate that smuggling activities declined during the period when Unmanned Aerial Vehicles were effectively used to combat smuggling in Türkiye.
Kaçakçılık faaliyetleri, neden olabileceği olumlu ve olumsuz dışsallıklar nedeniyle ekonomide her zaman tartışma konusu olmuştur. Akaryakıt kaçakçılığı, Türkiye için yeterli petrol ve doğalgaz rezervlerinin olmaması ve komşu ülkelerdeki kaynakların bolluğu nedeniyle ele alınması gereken önemli bir konudur. Akaryakıt kaçakçılığı nedeniyle oluşan vergi kaybı, devletlerin büyük miktarda gelir kaybına uğramasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 1990-2023 dönemi için akaryakıt kaçakçılığının belirleyicilerini incelemektir. Çalışmada diğer çalışmalardan farklı olarak, 1990-2023 dönemi için ele geçirilen kaçak akaryakıt miktarları ve bunun sonucunda oluşan vergi kaybını içeren bir veri seti kullanılmıştır. Akaryakıt kaçakçılığı ile ilişkili olduğu düşünülen dokuz bağımsız değişken arasındaki olası nedensellik ilişkisi Toda-Yamamoto Nedensellik testi yardımıyla araştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Türkiye'de akaryakıt kaçakçılığı nedeniyle oluşan vergi kaybı ile vergi gelirleri arasında iki yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Ayrıca akaryakıt kaçakçılığından kaynaklanan vergi kaybından enerjide dışa bağımlılık oranına doğru nedensellik ilişkisinin olduğu ve bayi kâr marjından akaryakıt kaçakçılığı nedeniyle oluşan vergi kaybına doğru olmak üzere tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada elde edilen uzun dönem katsayı sonuçları Türkiye’de İnsansız Hava Araçlarının kaçakçılıkla mücadelede etkin olarak kullanıldığı dönemde kaçakçılık faaliyetlerinin azaldığını işaret etmektedir.