The existence of the first Turkish communities, which covered a long historical period until long before Christ, took its place in history as a political formation with the Asian Hun State and continued under many states with different names until today. In such a long historical process, the first Turks have created many cultural, religious, social and political structures and have carried this forward to the present day and have become one of the few ancient communities in the world. It is difficult to say that the Turks could suddenly change their belief structures that were shaped during this long period before they became Muslims. After the Turks became Muslims, they changed some of their well-established belief structures according to the new religion they entered, abandoned some of them completely, and continued to maintain some of them until today. There are different stages in human life such as birth, marriage and death and these stages of transformation in folk traditions. In these transformation stages, it is aimed that the individual adapts to his/her new life more easily with various social practices. In this study, the traces of the belief structures of the First Turks about birth, marriage and death which are the critical and transitional stages of life in the Ankara region were examined. The connections of the practices in the region with the old Turkish belief system were investigated and comparison was made with the rituals practiced in Turkish societies. In these practices, which start before birth in the Ankara region, it is encouraged for the baby to be born healthy and to lead a healthy life afterwards. Forty days after the birth of the baby has great importance. During this period, it is believed that the mother and baby are vulnerable and various measures are taken to protect them from negative effects. The traditions and beliefs applied during the marriage phase are for the individual to be happy in his/her new life and to avoid evil. Religious and mystical rituals are applied in order to bless the new member of the family, with beliefs from the old Turkish period to the present day. Death is a stage that is accepted as the beginning of eternal life and the purpose of the practices during this period is to facilitate the transition of the deceased to the other world, to ensure that he/she becomes happy there and to improve the mood of those remained behind. Besides extensively used Islamic practices, the traces of pre-Islamic belief are also seen in this period in order to prevent a new death and not to disturb the people behind by the deceased. In the study, an attempt has been made to answer the problem statement: “ Are there traces of the transition period of the first Turks in the western region of Ankara?” Oral history method was used to determine the problem situation. In the study, it was decided to interview ten people, but the answers given by only six people were used for the study. At the end of the study, it was concluded that the people living in the Ankara region continued most of the belief structures of the pre-Islamic Turkish communities for the transition periods of life in Islamic faith.
Miladın çok öncesine kadar uzun bir tarihî süreci kapsayan ilk Türk topluluklarının varlığı, Asya Hun Devleti ile siyasi bir oluşum olarak tarihte yerini almış ve günümüze kadar da farklı isimlerde birçok devlet altında devam etmiştir. Bu kadar uzun bir tarihsel süreçte ilk Türkler kültürel, dinî, sosyal ve siyasi olarak birçok yapıyı ortaya koymuşlar ve bunu günümüze kadar taşıyarak dünyadaki sayılı kadîm toplulukların içerisinde yer almışlardır. Türklerin Müslüman olmadan önce geçirdikleri uzun sürede şekillenen inanç yapılarını birden değiştirebildiklerini söylemek zordur. Türkler Müslüman olduktan sonra köklü temellere dayanan inanç yapılarının bazılarını yeni girdikleri bu dine göre değiştirmişler, bazılarını tamamen terk etmişler ve bir kısmını ise günümüze kadar da sürdürmüşlerdir. İnsanın yaşamında doğum, evlilik ve ölüm gibi farklı evreler mevcuttur ve bu evreler halk geleneklerinde dönüşüm aşamaları olarak kabul edilir. Hayatın geçiş dönemleri olarak ifade edilen bu dönüşüm aşamalarında bireyin, çeşitli toplumsal uygulamalar ile yeni yaşantısına daha rahat uyum sağlaması amaçlanır. Bu çalışmada, hayatın kritik geçiş dönemi sayılan evrelerden doğum, evlilik ve ölümle ile ilgili ilk Türklerin sahip olduğu inanç yapılarının Kuzey Batı Ankara bölgesindeki izleri incelenmiş; bölgedeki uygulamaların eski Türk inanç sistemi ile bağlantıları araştırılmış ve Türk toplumlarında uygulanan ritüellerle karşılaştırması yapılmaya çalışılmıştır. Ankara özelinde ele alınan doğum öncesinde başlayan bu uygulamalarda, bebeğin sağlıklı doğması ve sonrasında sağlıklı bir yaşam sürdürmesinin teşvik edilmesi amaçlanır. Bebeğin doğumundan sonraki kırk gün anne ve babası için büyük bir öneme sahiptir. Bu dönemde annenin ve bebeğin savunmasız olduğuna inanılarak, onları olumsuz etkilerden korumak amaçlı çeşitli önlemler alınır. Eski Türk döneminden günümüze gelen inançlarla, aileye yeni katılan üyeyi kutsamak adına, dinî ve mistik ritüeller uygulanır. Aynı şekilde insan hayatı için yeni bir aşama olan evlilikte de uygulanan birçok gelenek de bireyin bu yeni hayatında mutlu olması, kötülüklerden korunmasına olan inanç gereği yapılagelmiştir. Ölüm, sonsuz yaşamın başlangıcı olarak kabul edilen bir evredir ve bu dönemde de yapılan uygulamaların amacı, ölenin diğer dünyaya geçişini kolaylaştırmak, orada mutlu olmasını sağlamak ve geride kalanların ruh hâlini iyileştirmektir. Günümüzde ölümle ilgili daha çok İslami uygulamalara yer verilse de İslam öncesi inancın izlerinin de özellikle de ölenin geride bıraktığı kişileri rahatlatma adına devam eden uygulamalar olarak varlığını sürdürdüğü görülmektedir. Çalışmada “Ankara’nın kuzey batı bölgesinde ilk Türklere ait geçiş döneminin izleri var mıdır?” problem cümlesinin cevabı verilmeye çalışılmıştır. Problem durumunun tespitine yönelik olarak da hem ilgili bölgede gözlemlerde bulunulmuş hem de sözlü tarih yöntemi ile kişilerle görüşmeler yapılmıştır. Çalışmada on kişi ile görüşme yapılması planlanmış fakat sadece altı kişinin verdiği cevaplar çalışma içinde kullanılmıştır. Çalışma sonunda Ankara bölgesinde yaşayan insanların, İslamiyet öncesi Türk topluluklarının hayatın geçiş dönemlerine yönelik sahip olduğu inanç yapılarından birçoğunun İslami inanç içerisinde sürdürdükleri sonucuna varılmıştır.
