Research Information System
Other, pp.1-55, 2025
Üretilen bilginin erişilir olması şüphesiz çok önem arz etmektedir. Bilginin hem erişim hem de üretim süreçlerinin büyük bir hızla evrildiği bu kritik dönemde, dijital teknolojilerin kütüphanelerin temel işlevlerini ve rollerini yeniden tanımlamayı zorunlu kıldığına şahitlik ediyoruz. Bu çalıştay, üniversite kütüphanelerinin bu dinamik değişime nasıl uyum sağladığı, karşılaştığı karmaşık sorunlara yönelik çözüm stratejileri üretebildiği ve geleceğe yönelik vizyonunu nasıl şekillendirebildiği konularında derinlemesine ve verimli bir tartışma platformu sunmayı amaçlamıştır. Çalıştayın ana teması olan "Dijital Çağda Üreten Üniversite Kütüphaneleri", kütüphanelerin salt bilgi depoları olmanın ötesine geçerek, bilginin aktif olarak üretildiği, paylaşıldığı ve dönüştürüldüğü merkezler haline gelmesinin gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, dört ana başlık altında eş zamanlı olarak düzenlenen tartışma masaları, üniversite kütüphanelerinin geleceğine yönelik stratejik yol haritaları oluşturulmasına önemli katkılar sağlamıştır. Çalıştayın öncelikli başlıklarından biri olan "Yapay Zekâ Çağında Dijital İnsani Bilimler", yapay zekâ teknolojilerinin insani bilimler alanındaki araştırma süreçlerine ve kütüphane hizmetlerine entegrasyonunu titizlikle ele almayı hedeflemiştir. Kültürel mirasımızın daha geniş kitlelere ulaştırılması ve bu alandaki farkındalığın artırılması hedeflenirken, nadir ve yazma eserlerin anlamsal analizleri ve günümüz anlayışına uygun yorumlanması konuları da bu bağlamda ele alınmıştır. Bu tartışmaların, yeni araştırma metodolojilerinin ve hizmet modellerinin geliştirilmesine, dolayısıyla bilgiye erişim süreçlerinin daha etkin ve verimli hale getirilmesine öncülük edeceği düşünülmektedir. “Satın Alma ve Abonelik Modelleri" masası, dijital kaynaklara erişimin artmasının üniversite kütüphanelerini sürdürülebilir ekonomik model arayışlarına yönelttiği gerçeğinden hareketle, bu alandaki mevcut zorlukları ve çözüm önerilerini kapsamlı bir şekilde ele almıştır. Kısıtlı kamu kaynaklarının en etkin şekilde kullanılarak, bilgiye eşit erişim imkânlarının sağlanması temel hedef olarak belirlenmiştir. Bu masa, dijital bilgiye erişimde sürdürülebilir ve adil bir denge kurmayı amaçlayarak, kütüphanelerin gelecekteki ekonomik modellemelerine ışık tutmayı hedeflemiştir. Çalıştayın bir diğer önemli başlığı olan "Engelsiz Kütüphane", kütüphanelerin evrensel tasarım ilkeleri doğrultusunda, toplumun bütün fertlerinin bilgiye erişimini güvence altına alacak şekilde düzenlenmesinin önemini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, kütüphanelerin fiziksel, dijital ve hizmet sunumları açısından kapsayıcı bir anlayışla ele alınması gerekmektedir. Engelsiz kütüphaneler, sadece fiziksel engelleri ortadan kaldırmakla kalmayıp, bilişsel, duyusal ve diğer engelleri de dikkate alarak, bilgiye erişimde eşitlik ilkesini somutlaştırır. Bu, kütüphanelerin mimari yapısından teknolojik altyapısına, bilgi kaynaklarının sunumundan kütüphaneci eğitimine kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Toplumsal katılımı ve eşitliği teşvik eden engelsiz kütüphaneler, toplum içindeki bütün fertlerin bilgiye erişimini kolaylaştırarak, öğrenme, araştırma ve kültürel etkinliklere katılımını artırır. Bu sayede, kütüphaneler toplumun tüm kesimleri için bilgiye erişim merkezi haline gelir ve toplumsal kalkınmaya önemli katkılar sağlar. Bu masada, mevcut durum analizleri, başarılı uygulama örnekleri ve çözüm önerileri üzerinde durularak, kütüphanelerin engelsiz bir şekilde tasarlanması ve işletilmesi için yol haritaları oluşturulması hedeflenmiştir.