Akademik Veri Yönetim Sistemi
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, ss.237-251, 2019 (Diğer Kurumların Hakemli Dergileri)
Bozorg Alevî, çağdaş
İran tarihinin yeni bir toplumsal aşamasındaki gerçekliğe hikâyelerinde yer
veren yazarlardandır. O, hikâyelerinde, eleştirel gerçeklikle farklı toplum
sorunlarına değinerek ham ve slogancı sembolizm akımını bir yana bırakıp somut
gerçekliği elde etme ve onu niteleme yolunda çaba gösterir. Bir sanat eserinin yaratılma sürecinde toplumun payının göz ardı edilemeyeceğinin
farkında olan yazar, edebiyatın bir alt bilim dalı olan edebiyat
sosyolojisinden yola çıkarak, edebiyat ve toplumun kesişim noktalarını temel
alan eserler ortaya koymaktadır.
Bu çalışmada da
Bozorg Alevî’nin Ölüm Kurtarıcı Olursa (Gile-merd) adlı eseri, edebiyat
sosyolojisi çerçevesinde incelenmeye çalışılmıştır. Bu süreçte, yazarın
yaşadığı dönemin toplumsal yapısındaki hangi durumlara ve gerçekliklere dikkat
kesildiği ve gözlemlerini eserindeki hikâyelerine ne ölçüde ve nasıl yansıttığı
hususuna açıklık getirilmeye gayret edilmiştir. Eserdeki hikâyelerde
gelenekselden moderniteye geçiş gibi toplumsal gelişmelere ve gerçekliklere
dair izlekler bulabilmek ve bunları eserin yazıldığı dönemin toplumsal yapısı
ile ilişkilendirebilmek için, hikâyeler temalarına göre ana başlıklar ve alt
başlıklar altında değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Bozorg Alavi is
one of the writers who gave a place in the stories of reality in a new social
stage of contemporary Iranian history. In his stories, he tackles the various
social problems of critical reality, endeavoring to obtain and quantify
concrete reality, leaving aside immature and slogans of symbolism. Being aware
of the fact that the share of society cannot be ignored in the process of
creation of a work of art, the author, based on a sociology of literature,
which is a sub-discipline of literature, presents works based on the
intersection points of literature and society.
In this study, Ölüm
Kurtarıcı Olursa (Gile-merd) of Bozorg Alavi has been tried to be examined
within the framework of the sociology of literature. In this process, it has
been tried to explain to how he paid attention to the realities in the social
structure of the author and how he reflected his observations to his stories in
his work. In the stories in the work, it has been tried to find the points
about social development and realities such as the transition from traditional
to modernity and to relate them to the social structure of the period in which
the works were written, and the stories have been evaluated under main headings
and sub-headings according to their themes.