Research Information System
Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.25, no.2, pp.159-178, 2023 (TRDizin)
Örgütsel dışlanma ve tükenmişlik değişkenlerini akademisyenler üzerinde ele alan bu çalışmanın üç amacı vardır.
Birincisi dışlanma ve tükenmişliğin akademisyenlerin cinsiyetlerine ve unvanlarına göre farklılaşıp
farklılaşmadığını test etmektir. İkincisi beş faktör kişilik özelliklerinin örgütsel dışlanma ve tükenmişliği
yordama düzeylerini tespit etmektir. Üçüncüsü ise örgütsel dışlanma ve tükenmişlik ilişkisinde pozitif ve negatif
duygulanımın aracı rolünü saptamaktır. Araştırma verileri Türkiye’deki devlet üniversitelerinin iktisadi ve idari
bilimler fakültelerine bağlı bölümlerinde görev yapan 446 (188’i kadın, 258’i erkek) akademisyenden, kolayda
örnekleme yöntemi ile elde edilmiştir. Karşılaştırma testleri, regresyon ve PROCESS Macro analizleri
yapılmıştır. Bulgular, örgütsel dışlanmanın erkekler tarafından daha fazla algılandığını göstermiştir. Profesör
unvanlı öğretim üyeleri diğer unvanlarla karşılaştırıldığında daha az tükenmişlik hissetmektedirler. Beş faktör
kişilik modelinden sorumluluk kişilik özelliği negatif yönde, nevrotiklik pozitif yönde örgütsel dışlanmayı
yordamaktadır. Nevrotiklik pozitif yönde, sorumluluk, deneyime açıklık ve dışadönüklük özellikleri ise negatif
yönde tükenmişliği açıklamaktadır. Örgütsel dışlanma ve tükenmişlik ilişkisinde pozitif ve negatif duygulanımın
aracı rolüne ilişkin araştırma modeli desteklenmiştir.