The aim of this study is to explain the structural features that make up the style known as "Sümmani dialect" in Turkish folk music with an analytical approach. In this qualitative research type study, case study was preferred as the research model; document analysis technique was used to collect the data and analysis technique was used to reach the findings from the data. In this framework; first of all, the definitions and explanations made in the sources on the subject of the study were examined and folk songs sung with Sümmani dialect were identified. Then these works were analyzed and conclusions were reached in the light of the findings obtained. In the context of the analysis; in addition to the findings regarding the structural elements such as form, meter, makam and usul used in the works, ika patterns showing the values of the syllables that make up the verse in the work were determined and findings revealing the relationship between these elements and ika were reached. As a result of the findings obtained within the scope of the study; it was concluded that the folk songs sung in Sümmani dialect mostly have a two-period (AB) or three-period (A1A2B) form, the works are in neva makam and Türk aksağı evferi usul, and the lyrics are placed in the melody within the framework of a characteristic ika pattern.
Bu çalışmanın amacı, Türk halk müziğinde “Sümmani ağzı” olarak bilinen üslubu meydana getiren yapısal özellikleri, analitik bir yaklaşım ile ele alarak açıklamaktır. Nitel araştırma türündeki çalışmada araştırma modeli olarak durum çalışması tercih edilmiş; verilerin toplanması için doküman inceleme, verilerden bulgulara ulaşılması için ise analiz tekniği kullanılmıştır. Bu çerçevede; öncelikle çalışma konusuna ilişkin kaynaklarda yapılan tanımlar ve açıklamalar incelenerek Sümmani ağzı ile söylenen türküler tespit edilmiştir. Ardından bu eserlerin analizi gerçekleştirilmiş ve elde edilen bulgular ışığında sonuçlara ulaşılmıştır. Analiz kapsamında; eserlerde kullanılan form, vezin, makam ve usûl gibi yapısal unsurlara ilişkin bulguların yanı sıra, dizeyi meydana getiren hecelerin eser içerisindeki değerlerini gösteren îka kalıpları belirlenmiş ve söz konusu unsurlar ile îka arasındaki ilişkiyi ortaya çıkaran bulgulara ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen bulgular neticesinde; Sümmani ağzı ile söylenen türkülerin çoğunlukla iki dönemli (AB) veya üç dönemli (A1A2B) forma sahip olduğu, eserlerin neva makamında ve Türk aksağı evferi usûlünde olduğu, sözlerin ezgiye karakteristik bir îka kalıbı çerçevesinde yerleştirildiği sonuçlarına varılmıştır.
