Research Information System
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER KONFERANSI , Çanakkale, Turkey, 5 - 06 July 2021, pp.153-154
Abstract
Provisions on international treaties in the 1982 Constitution are regulated in Article 90 of the constitution.
According to this article; "The ratification of treaties concluded with foreign states and international
organisations on behalf of the Republic of Turkey shall be subject to adoption by the Grand National Assembly
of Turkey by a law approving the ratification." As can be seen from the article, in order for an international
agreement to have an effect and result in our domestic law, the Turkish Grand National Assembly must approve
the relevant agreement through a law.
In the 90th article of the 1982 Constitution, regarding some international agreements; “Agreements regulating
economic, commercial or technical relations, and covering a period of no more than one year, may be put into
effect through promulgation, provided they do not entail any financial commitment by the State, and provided
they do not interfere with
the status of individuals or with the property rights of Turks abroad. In such cases, these agreements shall be
brought to the knowledge of the Grand National Assembly of Turkey within two months of their promulgation."
phrases are included. As it can be understood from the article, the 1982 Constitution subjected international
agreements to a classification within itself, and did not require some international agreements to be approved by
law, only the Turkish Grand National Assembly was notified within 2 months.
Republic of Turkey; With a President Decision published in the Official Gazette on 20 March 2021, it was
withdrawn from the " Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and
domestic violence", which is publicly known as the "Istanbul Convention". In this study, the ratification and
termination processes of an international treaty and their legal effects are examined through this example. In this
context, firstly the acceptance phase of international treaties was explained, and then it was stated which legal
methods can be followed to withdraw from an international treaty. Finally, the possible domestic consequences
of the withdrawal from an international treaty in force have been analyzed.
Keywords: International Treaties, İstanbul Convention,Withdraw
Özet
1982 Anayasasında uluslararası andlaşmalara ilişkin hükümler, anayasanın 90. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu
maddeye göre; “Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı devletlerle ve milletlerarası kuruluşlarla yapılacak
andlaşmaların onaylanması, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına
bağlıdır.” Maddeden de görüleceği üzere bir uluslararası anlaşmanın iç hukukumuzda etki ve sonuç
doğurabilmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisinin bir kanun aracılığıyla ilgili anlaşmayı uygun bulması
gerekmektedir.
1982 Anayasasının Bahsi geçen 90. maddesinde bazı uluslararası anlaşmalara ilişkin ise; “Ekonomik, ticari veya
teknik ilişkileri düzenleyen ve süresi bir yılı aşmayan andlaşmalar, Devlet Maliyesi bakımından bir yüklenme
getirmemek, kişi hallerine ve Türklerin yabancı memleketlerdeki mülkiyet haklarına dokunmamak şartıyla,
yayımlanma ile yürürlüğe konabilir. Bu takdirde bu andlaşmalar, yayımlarından başlayarak iki ay içinde
Türkiye Büyük Millet Meclisinin bilgisine sunulur.” ibareleri yer almaktadır. Maddeden de anlaşılacağı üzere,
1982 Anayasası uluslararası andlaşmaları kendi içerisinde bir tasnife tabi tutarak bazı uluslararası andlaşmalar
için kanunla uygun bulma şartı getirmemiş sadece Türkiye Büyük Millet Meclisine 2 ay içinde bildirim şartı
getirmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti; kamuoyunda “İstanbul Sözleşmesi” adı ile bilinen “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi
Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nden 20 Mart 2021 tarihinde
Resmi Gazetede yayımlanan bir Cumhurbaşkanı Kararı ile çekilmiştir. Bu çalışmada bu örnek üzerinden bir
uluslararası andlaşmanın onaylanması, sona erdirilmesi süreçleri ve bunların hukuki etkileri incelenmiştir. Bu
bağlamda öncelikle uluslararası andlaşmaların kabul aşaması anlatılmış sonrasında ise bir uluslararası
andlaşmadan çekilmenin hangi hukuki yöntemler izlenerek yapılabileceği belirtilmiştir. Son olarak ise
yürürlükteki bir uluslararası andlaşmadan çekilmenin iç hukuktaki olası sonuçları analiz edilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Uluslararası Anlaşmalar, İstanbul Sözleşmesi, Çekilme