Research Information System
in: Türkiye Klinikleri Özel Sayı. Özel Gereksinim ve Ruhsal Bozukluklar, Şaziye Senem Başgül, Editor, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, pp.12-19, 2021
ÖZET Zihinsel yetersizlik/zihinsel gelişim bozukluğu (ZY/ZGB)zihinsel ve uyumsal işlevlerde eksiklikler ile giden geniş bir spektrumu içeren nörogelişimsel bir bozukluktur. Çok büyük bir kısmında
etiyolojik neden belirlenememektedir ancak bir kısmında erken doğum, intrauterin gelişme geriliği, gibi
natal, prenatal ya da postnatal nedenler saptanabilmektedir. Genetik sendromlarda da ZY/ZGB nadir
değildir. GeçmişteZY/ZGB bireylerde görülen duygusal, davranışsal belirtilerin, bozukluğun bir parçası olduğu düşünülmüştür. Ancak, ZY/ZGB bulunan bireylerin, bulunmayanlarlabenzer komorbid
psikiyatrik bozukluklar sergileyebileceği, günümüzde doğrulanmıştır. Araştırmalar, özellikle dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, otizm gibi diğer nörogelişimsel bozuklukların,yıkıcı davranım bozukluğunun ZY/ZGB bulunan bireylerde eş zamanlı görülebildiğini bildirmektedir. Normal gelişen
akranları gibi anksiyete bozuklukları, depresif bozukluklar, bipolar ya da psikotik bozuklukları benzer sıklıklarda yaşayabilirler. Tüm bu veriler doğrultusunda ZY/ZGB bulunan bireylerdeki psikiyatrik eş hastalanımın gözden kaçırılmaması, uygun tedavilerin sağlanması, ZY/ZGB bulunan bireylerin
yaşamlarına katkıda bulunacaktır.
Anah tar Ke li me ler: Entellektüel engellilik; eşzamanlı hastalık; davranım bozukluğu;
otizm spektrum bozukluğu; hiperaktivite ile birlikte dikkat eksikliği bozukluğu
ABS TRACT Intellectual disability/intellectual developmental disorder (ID/IDD) is a neurodevelopmental disorder that includes a broad spectrum of intellectual and adaptive functioning deficits. Most
of the ID/IDD cases' etiology can not be determined; however, natal, prenatal, or postnatal causes such
as preterm birth, intrauterine growth retardation can be defined in some. ID/IDD is frequent in genetic
syndromes. Inthepast, emotional and behavioral symptoms seen in ID/IDD individuals were thought
to be a part of thedisorder. However, it has beenconfirmedthatindividualswith ID/IDD can exhibitsimilar comorbid psychiatric disorders as typically developing peers. Studies have reported that other
neurodevelopmental disorders such as attention deficit hyperactivity disorder and autism, and conduct
disorder can be seen simultaneously in individuals with ID/IDD. Like their typically developing peers,
they may experience anxiety disorders, depressive disorders, bipolar or psychotic disorders with similar frequencies. In line with all these data, not overlooking the psychiatric comorbidities in individuals with ID/IDD and providing appropriate treatments will contribute to thelives of individuals with
ID/IDD.
Keywords: Intellectual disability; comorbidity; conduct disorder;
autism spectrum disorder; attention deficit disorder with hyperactivity
Selma TURAL HESAPÇIOĞLUa,b