İzmir Demokrasi Üniversitesi Uluslararası Sağlık Bilimleri Kongresi, İzmir, Turkey, 20 - 21 June 2020, pp.11-15
Orta Anadolu’da içecek olarak kullanılan gilaburu (Viburnum opulus) meyvesinin farklı hastalıkların önlenmesinde
kullanıldığı bilinmektedir. Son yıllarda ise özellikle antioksidan içeriği sebebiyle kanser hücreleri üzerindeki
antineoplastik etkisinden bahsedilmektedir. Viburnum türlerinin sitotoksik etkisi kanser hücreleri arasında
farklılık göstermektedir. Bu durumun farklı sinyal yolaklarını etkileyebilmesinden ileri geldiği düşünülmektedir.
Gilaburunun ayrıca içeriğindeki antosiyaninler sebebiyle antianjiyogenik etkisinin de olabileceği belirtilmektedir.
Gilaburunun içeriğinde etken madde olarak salisin, amentoflavon ve klorojenik asit bulunmaktadır. Türkiye’de
yetişen türlerde ise amentaflavonun çok düşük miktarlarda bulunduğu belirtilmektedir. Salisinin bazı kanser
hücrelerinde antiproliferatif etki göstererek apoptozu indüklediği ve pro-apoptotik etkiye sahip olduğu
gösterilmiştir. Salisinin ayrıca ERK ve VEGF ekspresyon düzeylerini azaltarak tümör anjiyogenezini de
önleyebileceği belirtilmektedir. Amentoflavonun ise farklı kanser tiplerinde NF-κB aktivasyonunu baskılayarak
metastazı engellediği bulunmuştur. Amentoflavonun ayrıca C-FLIP ve MCL1 protein düzeylerini azaltarak
apoptozu indüklediği belirtilmektedir. Klorojenik asitin ise p38, MAPK ve JNK genlerini etkilediği gibi, kök hücre
belirteçleri olan NANOG, POU5F1 ve SOX2 gen ekspresyon seviyelerini azalttığı bulunmuştur. Bu yollarla
antineoplastik etkisini gösteren klorojenik asitin ayrıca Nrf2/ARE yolağını aktive ederek lenfositlerin arttırılması
yoluyla immune sistemin antikarsinojenik etkisini uyardığı bulunmuştur. İçeriğinde yer alan antineoplastik etken
maddeleri nedeniyle gilaburu meyvesinin kanser üzerindeki etkisinin kapsamlı olarak araştırılması faydalı
olacaktır.