Neoliberal Hegemonya ve Dijital Kültürün İşgali: Byung-Chul Han Perspektifinden Bir Değerlendirme


Creative Commons License

Ünsal R.

Sosyoloji Divanı, no.15, pp.229-249, 2020 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Publication Date: 2020
  • Journal Name: Sosyoloji Divanı
  • Page Numbers: pp.229-249
  • Ankara Yıldırım Beyazıt University Affiliated: Yes

Abstract

Genelde özgürlüğü kısıtlayan bir şey olarak düşünülse de günümüzde iktidar oldukça özgürlükçüdür. O artık bireyi emir ve yasaklarla sınırlamaz, aksine onu olabildiğince özgürleştirir. Neoliberal toplumda bireyi sömüren bir "efendi" olmadığı için de kişi gerçekten özgür olduğunu düşünür. Ancak sürekli olarak başarılı olmaya çalışması ve performansını arttırması yeni bir tür zorlama yaratır. Başkasının baskısından kurtulsa da birey kendisiyle yarışmaya başlamıştır. Dolayısıyla özgürleşen birey hem kendisine hem de neoliberalizme boyun eğmiş olur. Diğer taraftan da dijital kültür bütün ürünleriyle hegemonyayı güçlendirmek için seferber olur. Adeta gündelik hayat "dijital" tarafından işgal edilir. Dijital ilk olarak "iş"i her yere taşıyarak hayatı "çalışma"ya indirger, ikinci olarak da sosyal ağlarda yapılan paylaşımlarla bireyin kendisini şeffaflaştırmasını mümkün kılar ve onun gözetlenmesini kolaylaştırır. İnternet ve bilgisayar tabanlı akıllı cihazlar gözetleme ve kontrol araçlarına dönüşür. İktidar dijital dünyada üretilen verilerle kişiyi kontrol altına alır. Bu makalenin amacı da günümüz dünyasına egemen olan neoliberalizmin, kültürel hegemonyayı devam ettirebilmek için özgürlüğü ve dijital kültürü nasıl kullandığını ortaya çıkarmaya çalışmaktır. Bunun için makalede Güney Koreli düşünür ve kültür kuramcısı Byung-Chul Han'ın perspektifi kullanılmıştır.