Dede Korkut'un Türkmensahra Yazmasında Eski Türkçe ve Eski Oğuzca Söz Varlığı


Creative Commons License

Karahan A.

Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni ve Deli Dönmez’e Ad Verme Çalıştayı, Isparta, Turkey, 11 - 13 June 2020, pp.36-48

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • City: Isparta
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.36-48
  • Ankara Yıldırım Beyazıt University Affiliated: Yes

Abstract

2019 yılında Dede Korkut Hikayelerinin Dresden ve Vatikan nüshalarına İran’ın Türkmensahra bölgesinde bulunan yeni bir elyazması daha eklendi ve hızla bu yazma 3 ilmi yayın ile 2019 Haziran ayında Türkolojiye kazandırıldı. Elyazmasını bulan ve akademisyenlerle buluşturan kişi Türkmensahra’da sahaflık yapan Veli Muhammed Hoca’dır. Elyazmasının bulunması Türkoloji çevrelerinde büyük yankı uyandırmış ve metnin yayını Türkiye, Azerbaycan ve İran’da aşağıdaki sırayla yayınlanmıştır.

1. Azmun, Yusuf (2019). Dede Korkut’un Üçüncü Elyazması, Soylamalar ve İki Yeni Boy İle Türkmen Sahra Nüshası, Metin-Çeviri-Sözlük-Tıpkıbasım, İstanbul: Kutlu Yayınevi.

2. Nasser Khaze Shahgoli, Valiollah Yaghoobi, Shahrouz Aghatabai, Sara Behzad, “Dede Korkut Kitabı’nın Günbet Yazması: İnceleme, Metin, Dizin ve Tıpkıbasım”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C. 16, S. 2, (Haziran 2019), s. 147-379.

3. Ekici, Metin (2019). Dede Korkut Kitabı Türkistan/Türkmen Sahra Nüshası, Soylama-lar ve 13. Boy, Salur Kazan'ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.

            4. Esker, Ramiz (2019). Kitabı Dede Qorqudun Üçüncü Elyazması,

            5. Quliyev, N. Bayram (2020). Kitabı Dedem Qorqud ve Onun Türkmensahra Nüshası (Transliterasiya, Fotofaksimile, Qeyd ve Serhler)

            6. Ayromi, C.; N. Hiyavi, A. Serrafi, H. Feyzüllahi Vehid, N.B. Kerimi (2019-2020). “Dedem Korkutun Türkmen Sehra Kitabı”, Ozan, C.1, S. 3-5, Tahran.

            7. Rafraf, İbrahim (1398 [2020]), Yağsa Yağmur Daşsa Çaylar (Dede Korkud Edebiyatı Araştırmaları) Türkmensahra Kitabı, Tahran.

            Metin yayını dışında çok sayıda araştırmacı bu yeni yazmanın bulunuşu, adı, içeriği, dil özellikleri vb. hakkındaki yazılarıyla Dede Korkut Türkmensahra yazmasını değerlendirmişlerdir. Bu bildiride, Dede Korkut’un Türkmensahra nüshasının sözvarlığındaki Eski Türkçe dönemine ait unsurlar gösterilmiştir.

2019 yılında Dede Korkut Hikayelerinin Dresden ve Vatikan nüshalarına İran’ın Türkmensahra bölgesinde bulunan yeni bir elyazması daha eklendi ve hızla bu yazma 3 ilmi yayın ile 2019 Haziran ayında Türkolojiye kazandırıldı. Elyazmasını bulan ve akademisyenlerle buluşturan kişi Türkmensahra’da sahaflık yapan Veli Muhammed Hoca’dır. Elyazmasının bulunması Türkoloji çevrelerinde büyük yankı uyandırmış ve metnin yayını Türkiye, Azerbaycan ve İran’da aşağıdaki sırayla yayınlanmıştır.

1. Azmun, Yusuf (2019). Dede Korkut’un Üçüncü Elyazması, Soylamalar ve İki Yeni Boy İle Türkmen Sahra Nüshası, Metin-Çeviri-Sözlük-Tıpkıbasım, İstanbul: Kutlu Yayınevi.

2. Nasser Khaze Shahgoli, Valiollah Yaghoobi, Shahrouz Aghatabai, Sara Behzad, “Dede Korkut Kitabı’nın Günbet Yazması: İnceleme, Metin, Dizin ve Tıpkıbasım”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C. 16, S. 2, (Haziran 2019), s. 147-379.

3. Ekici, Metin (2019). Dede Korkut Kitabı Türkistan/Türkmen Sahra Nüshası, Soylama-lar ve 13. Boy, Salur Kazan'ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.

            4. Esker, Ramiz (2019). Kitabı Dede Qorqudun Üçüncü Elyazması,

            5. Quliyev, N. Bayram (2020). Kitabı Dedem Qorqud ve Onun Türkmensahra Nüshası (Transliterasiya, Fotofaksimile, Qeyd ve Serhler)

            6. Ayromi, C.; N. Hiyavi, A. Serrafi, H. Feyzüllahi Vehid, N.B. Kerimi (2019-2020). “Dedem Korkutun Türkmen Sehra Kitabı”, Ozan, C.1, S. 3-5, Tahran.

            7. Rafraf, İbrahim (1398 [2020]), Yağsa Yağmur Daşsa Çaylar (Dede Korkud Edebiyatı Araştırmaları) Türkmensahra Kitabı, Tahran.

            Metin yayını dışında çok sayıda araştırmacı bu yeni yazmanın bulunuşu, adı, içeriği, dil özellikleri vb. hakkındaki yazılarıyla Dede Korkut Türkmensahra yazmasını değerlendirmişlerdir. Bu bildiride, Dede Korkut’un Türkmensahra nüshasının sözvarlığındaki Eski Türkçe dönemine ait unsurlar gösterilmiştir.