2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ SONRASI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERİN ANAYASA’YA UYGUNLUK DENETİMİ

Barın T.

Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.2019, no.2, pp.353-380, 2019 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 2019 Issue: 2
  • Publication Date: 2019
  • Journal Name: Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.353-380
  • Ankara Yıldırım Beyazıt University Affiliated: Yes

Abstract

 The Act on the Amendment of the Constitution (Act No. 6771), adopted by referendum dated 16/4/2017, has changed the system of government of the Republic of Turkey. With the amendment, the Council of Ministers was abolished and the executive power has been assigned to the President. Article 91 of the Constitution, which authorizes the Council of Ministers to issue decrees having force of law was repealed by the amendment. According to Article 18 of the Amendment act, (Act No. 6771), all the amendments came into force on 9/7/2018, when the President took office. The Constitutional Court’s duty to review the constitutionality of decrees having force of law, has been replaced by that of the Presidential Decrees. Provisional Article 21 / (F) of the Constitution stipulates that “The decrees having the force of law, … that are in force as of the effective date of this Act shall remain in force unless they are repealed. The articles 152 and 153 (concrete judicial review) shall continue to be applied to the decrees having the force of law that are in force.” These amendments contain two issues regarding whether a lawsuit can be filed for the annulment of the decrees having force of law (I) and whether compliance with the empowering law of decrees having force of law will constitute a violation of the Constitution (II). In this study, these two questions are discussed within the framework of case law of the Constitutional Court.

16/4/2017 tarihli halkoylaması ile kabul edilen 21/1/2017 tarihli ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile başta hükümet sistemi olmak üzere birçok konuda değişiklik yapılmıştır. Değişiklikle birlikte Bakanlar Kurulu kaldırılarak yürütme yetkisi ve görevi Cumhurbaşkanı’na verilmiştir. Anayasa’nın özgün halinde yer alan ve Bakanlar Kurulu’na Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çıkarma yetkisi veren 91. madde de ilga edilmiştir. 6771 sayılı Kanunun 18. maddesine göre değişikliklerin tamamı birlikte yapılan ilk TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanı’nın göreve başladığı 9/7/2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten itibaren KHK çıkarma yetkisi de sona ermiştir. Değişiklik neticesinde, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) görev ve yetkileri arasında yer alan KHK’ları denetleme yetkisi, yerini yürütmenin yeni düzenleyici işlemi olan Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerini (CBK) denetlemeye bırakmıştır. Anayasa’nın geçici madde 21/(F) hükmü yürürlükte olan KHK’ların geçerliliğini sürdüreceğini, AYM’nin de 152. ve 153. maddeleri (somut norm denetimi) bağlamında görev ve yetkilerinin devam edeceğini düzenlemiştir. Bu değişiklikler KHK’ların iptali için dava açılıp açılamayacağı ile KHK’ların denetiminde yetki kanununa uygunluğun Anayasa’ya aykırılık teşkil edip etmeyeceğine ilişkin iki problemi beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada anılan iki soruya AYM içtihadı çerçevesinde yanıt aranacaktır.