Nevşehir, during the Ottoman period, was a settlement that experienced a process of spatial development both rurally and urbanly through the efforts of state officials and, during the Re- public period, through national development efforts. The aim of this research is to analyze the spatial development of the city of Nevşehir from its initial establishment to the present in the context of its physical structuring. The design of this study consists of three stages: The first stage involves presenting the geographical location and historical background up to the Ottoman period. The second stage involves a detailed evaluation of the emergence of the city of Nevşehir in the context of the patronage of an Ottoman pasha in the first quarter of the 18th century and the subsequent development of social-cultural spatial elements based on data obtained from written sources. The third stage examines the reflections of the effects of Republican ideology on the rural and spatial development process. Here, changes in the administrative status of the city due to geopolitical and administrative reasons, as well as changes in spatial elements arising from migration, industrialization, tourism, and new pro- duction areas, will be addressed. This study, with an interdisciplinary approach, will contribute to the discussion of the spatial and functional effects of administrative arrangements and demographic changes in the con- text of the urbanization process. It will also provide an analytical framework for planning decisions regarding the city’s future in the context of the interaction between migration, indus- trialization, tourism, and urbanization.
Nevşehir Osmanlı sürecinde bir devlet ricali ve Cumhuriyet sürecinde de milli kalkınma çabaları ile kırsal ve kentsel mekânsal gelişim süreci yaşayan bir yerleşim yeridir. Bu araştırmanın amacı; Nevşehir kentinin ilk kuruluşundan günümüze fiziki yapılanması bağlamında mekânsal gelişimin analiz edilmesidir. Bu çalışmanın tasarımı üç aşamadan oluşmaktadır: Birinci aşama, coğrafi konum, Osmanlı’ya kadar tarihsel arka planın ortaya konmasıdır. İkinci aşama, XVIII. asrın ilk çeyreğinde bir Osmanlı paşasının himayesi bağlamında Nevşehir kentinin ortaya çıkışı ve sonraki süreçte sosyal–kültürel mekânsal ögelerin gelişimini yazılı kaynaklardan elde edilen veriler ışığında ayrıntılı olarak değerlendirilmesidir. Üçüncü aşama Cumhuriyet ideolojisinin kırsal ve mekânsal gelişim sürecindeki etkilerinin yansımalarının ortaya konmasıdır. Öyle ki burada jeopolitik ve idari gerekçelerle kentin idari statüsünün değişimi, ayrıca göç, sanayileşme, turizm ve yeni üretim alanlarına bağlı nedenlerle ortaya çıkan mekânsal ögelerdeki değişim ele alınacaktır. Bu çalışma da interdisipliner bir yaklaşımla idari düzenlemelerin, demografik yapı değişiminin kentleşme süreci bağlamında mekânsal ve işlevsel etkilerinin tartışılmasına katkı sağlayacağı gibi göç, sanayileşme ve turizmin kentleşme ile etkileşimi, bağlamında şehrin geleceğine dönük planlama kararları için analitik bir çerçeve de sunacaktır.
