Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Politika Ana Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Çağlar KAVAS
Danışman: ABDULKADİR DEVELİ
Özet:Kayıt dışı ekonomi ve bunun emek piyasasındaki karşılığı olan kayıt dışı istihdamın, bir ülkenin ekonomik büyümesi ve kalkınması ile toplumsal refah düzeyinin artması üzerindeki etkisi büyük önem taşımaktadır. Ekonomi ve istihdamda kayıt dışılığın mali, idari, sosyal, demografik, psikolojik nedenleri ile hukuk ve vergi sisteminden, sosyal güvenlik mevzuatından, işletmelerden ve kamudan kaynaklanan birçok nedeni, bu nedenlere paralel olarak devlet gelirlerinde azalışa yol açan, kayıtsız çalışanların sosyal güvenceden mahrum kalmalarına dayalı olarak birçok olumsuzluğu doğuran, işletmeler arasında haksız rekabeti artıran, vatandaşların devlete karşı güvenlerinin sarsılmasına neden olan ve toplumsal ahlakı zayıflatan birtakım mali, ekonomik, sosyal ve psikolojik sonuçları bulunmaktadır. Suriye topraklarında yaşanan iç savaş ve krizler sonucunda yaklaşık son on yıllık süreç boyunca Türkiye'ye yoğun bir biçimde Suriye vatandaşı göç etmiştir. Bugün sayıları yaklaşık 3.6 milyonu bulan geçici koruma statüsündeki Suriye uyruklu yabancıların kitleler halinde Türkiye'ye göç etmesi, Türkiye'de zaten mevcut bulunan ekonomide ve istihdamda kayıt dışılık sorununun daha da derinleşmesine sebep olmuştur. Bu çalışmada kayıt dışı ekonominin ve kayıt dışı istihdamın nedenleri, sonuçları, güncel veriler çerçevesinde boyutları ile konuyla ilgili hukuki ve idari düzenlemeler göz önünde bulundurularak, Türkiye'de yaşayan yabancılardan 'Geçici Koruma Statüsü' adı verilen koruma tedbirine dahil edilen Suriye uyruklu kişilerin iş gücü piyasalarında kayıt dışı yer almalarına bağlı olarak ortaya çıkan etkiler incelenecektir. Bu bağlamda kayıt dışı ekonomi, kayıt dışı istihdam ve Türkiye'deki Suriyelilerin söz konusu kayıt dışılık üzerindeki yansımalarının incelenmesi bu çalışmanın temel araştırma problemini oluşturmaktadır. Piyasada farklı sektörlerde faaliyet gösteren işverenlerle ekonomide ve istihdamda kayıt dışılığın nedenleri ve sonuçları göz önünde bulundurarak mülakatlar yapılmış, bu işverenlerin yabancı uyruklu işçi istihdam etmek suretiyle kayıt dışılığı tercih etme nedenleri tespit edilmiş, kayıt dışılığın azaltılması hususunda uygulanabilecek politika önerileri çerçevesinde bu çalışmayla bilimsel bilgiye katkı sağlanması amaçlanmıştır.