Türkmen şairi Miskin Kılıç ve divanı


Thesis Type: Postgraduate

Institution Of The Thesis: Ankara Yildirim Beyazit University, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turkey

Approval Date: 2023

Thesis Language: Turkish

Student: JAMALUDİN KANUNİ

Supervisor: Akartürk Karahan

Abstract:

Bu tez çalışması ile Türkmen şairi Miskin Kılıç'ı tanıtmak ve Divan-ı Miskin Kılıç adlı eserin Türkiye Türkçesine kazandırılarak Türk Edebiyatına kısmen de olsa yararlı olmak amaçlanmıştır. Asıl adı Kılıç olan şaire medrese eğitimi sırasında Molla Kılıç ve şiirle iştigal etmeye başlayınca da Miskin Kılıç lakabı verilmiştir. Miskin Kılıç 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Hayatı boyunca çeşitli sıkıntılara maruz kalan şair, en çok yoksulluktan şikayetçi olmuştur. Bununla birlikte medrese eğitimi sırasında anne ve babasını kaybetmesi farklı yerlere göç etmesine sebep olmuştur. Türkmenistan ve İran topraklarında yaşamış olan Miskin Kılıç'ın hayatı ve eseri hakkında çok az bilgiye ulaşılmaktadır. Bu ana kadar elimize ulaşan kaynaklarda şairin anne ve babasının kim olduğu ve adlarının ne olduğu bilinmemektedir. Yine şairin doğum ve ölüm yılları da kesin olarak bilinmemektedir. Şairin bilinen tek eseri Divan-ı Miskin Kılıç'tır. Eserde 148 gazel bulunmaktadır. Eserin divan haline gelmesi ve günümüze ulaşması konusunda Murad Durdukadı'nın çok büyük payı bulunmaktadır. Çünkü şairin şiirlerini derleyerek bir araya getiren ve divan olarak bastıran Murad Durdukadı olmuştur. Miskin Kılıç, meşhur şair Mahdum Kuli Fıragı'dan 30-40 yıl sonra yetişmiş ve Türkmen edebiyatının tanınmasında önemli katkıları olmuştur. Türkmen Türkleri arasında Fıragı'dan sonra en çok bilinen şairler listesinde yer almıştır. Miskin Kılıç'ı ilk tanıtan kişi ise Ebul-leys Mervi olmuştur. Mervi, 1917 yılında Türkmen İlinden başlıklı makalesi ile Miskin Kılıç'ı Ata boyundan bir şair olarak Suvet Tataristan dergisinde tanıtmıştır. Bu çalışmadan sonra şairin hayatı diğer araştırmacılarda da merak uyandırmıştır.